Read Ebook: La lasta Usonano by Mitchell John Ames Wendell Lehman Translator

Font size: 10 px 15 px 20 px 25 px 30 px 35 px

Background color: BlackWhiteGrayLight GrayDark GrayDim Gray

Text color: BlackWhiteGrayLight GrayDark GrayDim Gray

Apply/Save settings

Ebook has 289 lines and 16930 words, and 6 pages

Subite sin turnante al mi kun rigardo de triumfo, li ekkriis: ,,Estas la nia!"

,,Kio estas la nia?" mi demandis.

,,La informo kiun ni ser?is." Kaj li almontris al la surskriba?o: ,,New York Stock Exc...."

Li tremis de ?ojo.

,,Vi estas a?dinta pri Nu-Jok, ho mia Princo?"

Mi respondis ke mi legis pri ?i en la lernejo.

,,Vi estas nun en ?i!" li diris. ,,Ni staras sur la Okcidenta Kontinento. Ne miro ke ni konsideris nian voja?on longa!"

,,Kaj kio estis Nu-Jok?" mi demandis. ,,Mi legis pri ?i en la kolegio, sed memoras malmulton. ?u ?i ne estis la ?efurbo de la antikvaj Usonanoj?"

,,Ne la ?efurbo," li respondis; ,,sed ilia plej granda urbo. ?i enhavis kvar milionojn da lo?antoj."

,,Kvar milionojn!" mi ekkriis. ,,Vere, ho Fonto de Sa?o, tio estas granda nombro por unu urbo!"

,,Tia estas la historio, mia Princo! Plie, kiel vi scias, por trairi tiun ?i urbon oni devas mar?i multajn tagojn."

,,Jes, ?i estas senfina."

Li da?rigis: ,,Strange, ke nur unu vorto povas tiel multe klarigi! Tiuj feraj konstrua?oj, la granda statuo en la haveno, la temploj kun pinthavaj turoj, ?iuj estas skribitaj en la historio."

Je kio mi rediris ke mi konas malmulton pri la Usonanoj krom tio, kion mi lernis en la kolegio, senatenta neda?ra kono, ?ar ili estis popolo kiu havis por mi ne multe da intereso.

,,Ni sidi?u en la ombro," diris Abdul; ,,kaj mi rakontos al vi pri ili." Ni sidi?is.

,,Jam en la da?ro de dek unu jarcentoj, la urboj de tiu ?i dormanta kontinento ruini?is en soleco. E? ilian ekzistadon oni forgesis. La homoj kiuj ilin konstruis jam de longe malaperis, kaj ilia civilizacio estas nur ombreca tradicio. La historiistoj miregas tial, ke nacio, konsistanta el cent milionoj da lo?antoj, povis malaperi for de la mondo kiel nebulo, kaj lasi post si tiel malmulte. Sed por tiuj, kiuj konas iliajn vivmanierojn kaj karakteron, surprizo estas neebla. Estis nenio, kion ili povis postlasi. La Usonanoj posedis nek literaturon, nek arton, nek muzikon proprajn. ?io estis prunteprenita. E? la vestoj kiujn ili portis estis kopiitaj per ridinda precizeco la? la modeloj de aliaj nacioj. Ili estis vigla, movema, sprita, avida raso, dedi?ita korpe kaj anime al la kolektado de ri?a?oj. Ilia plej ?efa pasio estis la vendado kaj la a?etado. E? virinoj, de alta kaj malalta rango, pasigis multe da tempo ?e mar?andoj, pu?ante unu la alian, ?ar iliaj vestoj estis malsimplaj kaj bezonis plejmulton de ilia tempo."

,,Kia malnobleco!" mi ekkriis.

,,Tia ?i sendube estis," diris Abdul; ,,sed ili ne estis sen virtoj. Ilia hejma vivo estis feli?a. Viro havis nur unu edzinon kaj konsideris ?in egala al si mem."

,,Tio estas stranga! Sed la? mia memoro ili estis popolo kun elasta honoro."

,,Tiaj oni konsideris ilin," diris Abdul; ,,ilia komerca honoro estis ?erco. Ili estis pli sagacaj ol la Turkoj. La estonteco estis ilia dio, kies profetoj estis la ruzo kaj la elpensado. Ilian febran aktivecon neniu Perso povas kompreni. Ilia vasta lando estis plena de bruaj industrioj. La nervaj Usonanoj veturis treege rapide de unu urbo al alia per sistemo de movado, pri kiu ni povas nur imagi. Sin trovis vojoj kun feraj reloj, sur kiuj malgrandaj domoj kun radoj kuris tiel rapidege, ke tutan tagvoja?on ili faris en unu horo. Grandegaj ?ipoj sen veloj, anta?en pu?ataj per mistera povo, portis centojn da homoj samtempe al la plej malproksimaj punktoj de la mondo."

,,Kaj ?u tiuj ?i aferoj estas perditaj?" mi demandis.

,,Ni konas multajn el la povoj," diris Abdul; ,,sed la manieron apliki ilin ni ne havas. ?ajnas ke e? la elementoj estis iliaj sklavoj. Urbojn ili lumigis nokte per artefaritaj lunoj, kies brileco superis la lunon supre. Strangajn elpensa?ojn ili uzis per kiuj ili povis interparoli kvankam malproksime unu de la alia je voja?o da multaj tagoj. Kelkaj el tiuj ?i elpensa?oj ekzistas hodia? en la Persa muzeo. Pro la supersti?oj de niaj prapatroj tiuj sekretoj perdi?is dum tiuj mallumaj jarcentoj el kiuj ni fine veki?as."

En tiu momento ni a?dis malproksime la vo?on de Josafa Hason; ili estis trovintaj rivereton kaj ili nin alvokis.

Tian varmon ni ankora? neniam sentis. Apud la rivero, kie nia ?ipo na?is, estis pli komforte, sed e? tie ?i la ?vito elstaris sur ni en grandaj gutoj. Niaj viza?oj brilis kiel fi?oj. Estis nia deziro plue esplori sed la stratoj similis al forno, kaj ni revenis al Testudo....

Dum mi hodia? posttagmeze sidis sur la ferdeko enskribante la okazinta?ojn de la mateno en tiun ?i taglibron, Josafa Hason kaj Jafar-el-Beg alproksimi?is, kaj petis permeson preni malgrandan boaton por viziti la grandan statuon. Tiam Abdul informis nin ke tiu ?i statuo en antikvaj tempoj tenis alte tor?on, kiu lumigis la tutan havenon, kaj petis Jafar-el-Beg, ke li penu eltrovi kiel la lumo estis farita.

Ili revenis ?irka? vespere kun la jena informo, ke la statuo ne estas el solida bronzo sed kava, ke ili supreniris la? fera ?tuparo en la korpon de la figuro, kaj el la supro de ?i rigardis la ?ipon; ke Jafar-el-Beg en la mallumo sidi?is por ripozi sur neston da flavaj mu?oj kun nigraj strioj; ke tiuj ?i mu?oj enmetis pikilojn en la korpon de Jafar-el-Beg, ?is li la?te ekkriis kaj malsupreniris la ?tuparon per neatendita lerteco; ke Josafa Hason kaj aliaj supreniris la levitan brakon kaj fine staris sur la tor?o mem; kaj ke la urbo ku?is malsupre kiel geografia karto, kovrante la landon mejlojn kaj mejlojn la? amba? flankoj de la rivero. Pri la lumigado de la haveno, Josafa Hason diras ke Abdul eraras; ne estas e? signo de io, kio povus doni lumon--nenia ujo por oleo a? postsigneto de fajro.

Abdul diras ke Josafa estas idioto; ke li mem iros.

La 13an de Majo.

Timigan eltrovon ni havis hodia? matene.

Veturante iom la? la rivero ni esploris parton de la urbo kie la konstrua?oj malsimilas tiujn, kiujn ni hiera? vidis. Abdul opinias ke ili estis la domoj de la ri?uloj. Ilia formo similas al briko staranta; ?iuj estas tre similaj, neinteresaj kaj tedaj.

Ni rimarkis unu kies fenestraj kovriloj kaj pordoj ankora? staras, sed kiuj rusti?as for de la kuriozaj ?arniroj kiuj subtenas ilin. Per kelkaj fortaj batoj ni faligis la eksterajn pordojn en amason da polvo, kaj kiam mi enpa?is sur la marmoran plankon interne miaj okuloj ekvidis neatenditan vida?on. Mebloj, statuoj, malhelaj pentra?oj en polvi?antaj kadroj, figuroj el bronzo kaj ar?ento, speguloj, kurtenoj, ?iuj estis tie, sed en ?ia stato de ruini?o. Ni forbatis la ferajn ?irmilojn kaj enlasis la lumon en la jam dum jarcentoj fermitajn ?ambrojn. En la unua ?ambro ku?is tapi?o el Persujo! Kolorperdinta, de tineoj mordita, jam detruita en lokoj, ?i kvaza? petegis nin per mortantaj okuloj ke ni portu ?in for. Mia koro moli?is pro la antikva tapi?o, kaj mi rimarkis infanan elrigardon en la okuloj de Omar.

Kiam mi supreniris la ?iman ?tuparon al la eta?o supre mi esprimis surprizon tial ke drapo kaj ligno restas preska? perfektaj dum tiom da jarcentoj, kaj aldonis:

,,La Usonanoj ne estis tiel malindaj, kiel ni opinias."

,,Povus esti," diris Omar; ,,sed la Persa tapi?o estas ja la plej fre?a objekto, kiun ni jam vidis, kaj ?i eble estis antikva kiam ili a?etis ?in."

Sur tiu ?i eta?o ni eniris malhelan ?ambron, vastan kaj iam lukse meblitan. Kiam Omar malfermis la fenestrajn kovrilojn kaj fortiris la ?ifonajn kurtenojn ni eksaltis de surprizo pro la vida?o anta? ni. Sur lar?a lito en la centro de la ?ambro ku?is homa esta?o, kun la longaj haroj ankora? sur la kapo. ?i pli similis al mumio ol al skeleto. ?irka?e, sur la lito, ku?is ?imaj fragmentoj de la iam blankaj tukoj kiuj kovris ?in. Sur la fingroj de la maldekstra mano brilis du ringoj, kiuj altiris nian atenton. Unu tenis diamanton de alta valoro, la alia havis safirojn kaj diamantojn plej strange aran?itajn. Ni staris momenton silentaj, kaj mal?oje rigardis la esta?on.

,,Kompatinda virino," mi diris; ,,kiun ili tie ?i lasis sola."

,,Estas pli eble," diris Abdul; ,,ke ?i jam estis senviva, kaj la amikoj, foririnte eble ur?e, ne havis la tempon bruligi la kadavron."

,,?u ili bruligis la mortintojn?" mi demandis. ,,En mia historio estas skribite, ke ili enterigis ilin kiel terpomojn, kaj lasis ilin putri?i."

Kaj Abdul respondis: ,,Iam estis tiel, sed poste, kiam ili pli civilizi?is, ili forlasis la kutimon."

,,?u estas kredeble?" mi demandis; ,,ke tiu ?i virino jam ku?is tie ?i preska? mil jarojn kaj spite tio estas tiel bone konservita?"

,,Mi, anka?, estas surprizita," diris Abdul. ,,Mi povas klarigi la aferon nur pro la granda sekeco de la aero, kiu sorbas la fluida?ojn de la korpo kaj tiel malrapidigas putradon."

Tiam levante karese en la mano iom de ?iaj flavaj haroj, li diris:

,,?i sendube estis juna, ankora? ne dudekjara."

,,?u iliaj virinoj estis belaj?" mi demandis.

,,Ili estis tre belaj," li respondis; ,,kun graciaj formoj kaj belaj viza?oj; plezuro al la okulo; anka? ili estis gajaj kaj spritaj kun multe da viveco."

Je tio ekkriis Omar:

,,Jen estas la unuaj vortoj de vi elparolitaj, ho Abdul, kiuj ka?zas min beda?ri la malaperon de tiu ?i popolo! Estas ?iam loko en mia koro por ru?i?anta virgulino!"

,,Lasu do vian doloron mallonge vivi," respondis Abdul; ,,?ar la Usonaj virgulinoj ne estis el tiu speco. Ru?i?o estis arto kiun ili malofte uzis. La modesteco kiun vi amas en Persa virgulino estis inter ili nekonata. Niaj timemaj filinoj tute ne similas tiujn produkta?ojn de la Okcidento. Ili pa?adis la? la stratoj kun vagemaj okuloj kaj malru?i?antaj viza?oj, libere parolante kun viroj kaj virinoj, maltimaj en parolo kaj liberaj en maniero, irante kaj venante la? pla?o. Ili multe konis pri la mondo, direktis siajn proprajn aferojn, kaj aran?is siajn proprajn edzini?ojn; ofte ?an?ante siajn opiniojn ili edzini?is kun alia ol la fian?o."

,,Kiel abomene! Kaj ?u homoj vere povis ami tiujn ?i aferojn?" diris Omar tu?ite de malplezuro.

,,?ajnas tiel."

,,Sed la Usona novedzino havis ja la fre?econ de sekigita figo."

Share on: WhatsApp @Hash Facebook Tweet