Read Ebook: Minnebrieven; Over Vrijen-Arbeid in Nederlandsch Indië; Indrukken van den dag by Multatuli
Font size:
Background color:
Text color:
Add to tbrJar First Page Next Page
Ebook has 2215 lines and 90036 words, and 45 pages
MULTATULI
MINNEBRIEVEN.
Over vrijen-arbeid in Nederlandsch-Indi?.
Indrukken van den dag.
Amsterdam
Uitgevers-Maatschappy "Elsevier"
MINNEBRIEVEN
Aan den Heer ...... Doctor in de letteren.
Waarde Heer!
Ik noem u "Waarde Heer" omdat ge een zonderling mensch zyt. De reden dat ik u dit bundeltje opdraag, ligt in het gevoel myner verplichting u ten-toon te stellen, wat ik dan ook doe door de verklaring dat ik u hoogacht.
Hoe, gy zyt maar der Letteren Doctor ... ge bezit niet den minsten kruidenierswinkel ... nooit waart ge minister of tabakskontraktant ... en ge verstout u w?l te doen?
Dat roept om wraak!
In naam der geschonden rechten van al wat ryk en machtig is en gedreven door een onoverwinnelyke jalousie le metier, straf ik u voor die uitmiddelpuntigheid, door deze openlyke betuiging myner symphathie.
Maar ... koop nu 'n revolver, schaf en trek u 'n wambuis aan, van staaldraad, want denk er aan:
"Charitas odium parit!"
Amsterdam, 8 Juni 1861.
Multatuli.
Z'n rok was kaal, maar dit scheen hy niet te weten. Wie denkt aan eigen rok, by zooveel ellende van anderen?
Zoo zeggen de boeken.
Maar in de wereld is 't zoo niet. Waarachtig, het is zoo niet! Er bestaan inderdaad menschen, die 'n hevigen tegenzin hebben in kale rokken, als ze niet hangen om de schouders van 'n ander. Geen rampen zyn lichter te dragen, dan de rampen van 'n buurman. Alleen brand en pokken maken een uitzondering: die dingen slaan soms over!
Ik had wel lust 'n boek te schryven over al de leugens die men in boeken vindt. Maar ten-eerste zou 't wat lang duren v??r ik klaar was, en ten-tweede zou dan 'n ander, om myn ongelyk te bewyzen, weer zeggen, dat het bewys myner stelling in m'n eigen boek lag ... juist als 't zekeren Kretenser ging, die beweerde, dat alle Kretensers leugenaars waren.
Ook zou 't jammer zyn, het publiek in den waan te brengen dat alles wat men schryft, onwaar is. Och, laten wy het kaf sparen om 't koren!
Z'n rok dan was kaal, en hy klopte aan de deur...
Hy had al vaak geklopt aan andere deuren, maar altyd zonder baat! Zou 't nu lukken, nu?
Daar binnen zat iemand te schryven, die haastig "ja" riep, als waren ze nog te-veel, de twee letters, die wat wegstalen van z'n indrukken.
Hierop volgde een gesprek, dat niemand begrypen zal. Toch zal ik 't u mededeelen. Misschien begrypt men 't later.
De man in de kamer zei eenvoudig, dat hy geen geld had, en dat hy verliefd was.
Was de bezoeker een schuldeischer?
Ditmaal niet, en wel by uitzondering.
--Ik kan waarachtig niet helpen! Geld heb ik niet, en geen tyd ook. Ik schryf aan Fancy, en dus ...
--Fancy?
--Fancy of fancy ... fancy van de varkens in de Tijdspiegel ... Fancy of Fancy, al naar ge wilt. 't Is iemand die ik liefheb ... ze ligt in 'n koffer te Laeken ... ik kan haar niet hier laten komen ... dan wordt ze betast door de douanen ... dit duld ik niet ... want ge begrypt dat ze schuw is. En halen kan ik haar ook niet, omdat ik geen geld heb voor de reis. Maar hier woont ze op de Leliegracht, geloof ik ... Zie eens, ze heeft my 'n langen brief geschreven. Ik moet haar antwoorden. Ze vraagt of ze my mag liefhebben? Wel zeker! Mag ze niet? Tine zegt dat het heel goed is. En gy?
Wat de aangesprokene dacht? W?l, hy dacht dat de man in de kamer gek was.
En dat dachten veel menschen.
Maar v??r de bezoeker z'n onbeleefde meening uitte, kwam hy terug op de reden zyner komst.
--Er moet hulp zyn, v??r elf Juni. Die man is radeloos ... hy heeft aan alles gebrek. Z'n vrouw en kinderen....
--Kinderen ook? Kinderen? O, dat is hard! Eene vrouw is niets. Maar ... kinderen, zegt ge? Ja, dat is verschrikkelyk!
En de man in de kamer stond op, en demonstreerde met veel vuur, dat 'n vrouw "niets" was.
--Een kind is wreed, m'nheer! O, ik ken de barbaars....
Ik weet waarachtig niet hoe ik 't woord spellen moet, dat hy uitsprak zonder den minsten c. h.
... o, ik ken de barbaarsheid, waarmee 'n kind vraagt: "maar, vader, waarom zyt gy ook niet ryk, als oom, die draaibanken koopt voor zyn kinderen?" "Hoe moet men doen, vader, om 'n koets te hebben, als de Duchesse de Brabant?" "Vader! is het kindje dat zy gister op den schoot had, zoeter dan Nonni?" "Mogen wy nooit uitryden met onze mama, zoo als d?t kindje?" "Zou dat meisjen alle dagen vleesch eten, vader, even als de kinderen by oom?" "Wat hebt ge toch gedaan, vader, dat men ons zoo arm laat blyven?" Ziet ge! dat wondt! Want aan 'n kind kan men zoo alles niet uitleggen: cet ?ge est sans piti?! Ja zelfs er is veel, dat men niet kan uitleggen, aan groote menschen die veelal kind blyven op dat punt ... zoodra hun belang 't niet begrypen meebrengt.
Maar ... 'n vrouw! O, d?t steunt! d?t verheft, d?t adelt! Hebt gy een vrouw?
--Neen, maar....
--Nu, dan kunt ge 't niet weten! Anders ... foei, m'nheer, zeg dat die man lydt om z'n kinderen, maar haal niet de vrouw daarby, als ware ook zy 'n lastpost op de begrooting zyner ellende!
Helpt ze hem niet? Troost ze hem niet? Zou hy sterker wezen zonder haar?
Wat drommel, waarom trouwde ze 'm dan? Ze moet toch eens "ja" gezegd hebben, toen hy haar vraagde of ze lief en leed met hem deelen wo??
O, die vervloekte tweede en derde ban der schuttery! Ja, ja, ik weet het wel: officie?l zelfs is de vrouw 'n certificaat van onbruikbaarheid? 't Land is in nood ... voorwaarts! ... Hoe noemen ze 't ook, als alles naar de grens loopt? Alles? Wel neen, de man, die 'n vrouw heeft, blyft thuis voorloopig! De vrouw staat op het lystje van vrystellende ziekten ... tusschen kanker en impotentie zeker! De man is onbekwaam tot heldenmoed en geweerpoetsen ... tot nader order! Tot nader order, als de jongens ?p zyn, de jongens, die v?orgaan!
Dat was anders in Troje ... zie maar dat afscheid van Hektor en Andromache ... 't hoeveelsche boek weet ik niet. De kleine jongen wordt bang voor Hektors pluim ... maar Hektor gaat!
--'t Staat in 't zesde boek, zei de bezoeker die doctor in de Letteren was:
H?s eip?y ou paidos orexato Phaidimos Hekt?r. aps d' pais......
--Goed, maar Hektor gaat ...
Add to tbrJar First Page Next Page