Homepage
Login
Profile
BookClubs
dmBox
Read Ebook: Nova analysis aquarum Medeviensium by Berzelius J Ns Jakob Friherre Ekeberg Anders Gustaf Contributor
Font size:
Background color:
Text color:
Add to tbrJar First Page Next Page
Ebook has 27 lines and 8495 words, and 1 pages
"Nova analysis aquarum Medeviensium" is a scientific paper in Latin about the quality of the water of the health spa at Medevi in Sweden, published in 1800 by Swedish chemist J?ns Jacob Berzelius .
This is a plain text file using the ISO 8859-1 character set .
Regio Collegio Medico Sacrum.
NOVA ANALYSIS AQUARUM MEDEVIENSIUM
Quam Venia ampliss. ord. philos. p. p. Pr?ses Mag. A. G. EKEBERG chem. Adjunctus Reg. Acad. Scient. Stockh. Membr. ET AUCTOR JACOBUS BERZELIUS Ostrog. Stip. Strandb. In audit Gust. Maj. D. VI Decemb. MDCCC.
Upsali? Litteris Joh. Fr. Edman, Reg. Acad. Typogr.
Table of Contents
Nova analysis aquarum Medeviensium Vetus sive insimus fons Fons Medius Fons supremus Limes Medeviensis Fons Loka?nsis Limus Loka?nsis
NOVA ANALYSIS AQUARUM MEDEVIENSIUM
Aqu? Medevienses a Cel. BERGMAN primum justa & consummata analysi chemica explorat? sunt. In actis Reg. Acad. Scient. Holm. An. 1783. P. 4, p. 218, hanc suam disquisitionem exposuit. Sed Cel. Medicus S. R. M. Primarius etc. D. Doct. S. HEDIN, hujus institutionis pr?fenti tempore curator cum variare interdum naturam fontium & elementorum rationem, assiduis nobilissimorum chemicorum investigationibus confirmatum esse, & in recentissimis pr?terea chemi? profectibus majora ad disquisitiones hujus generis subtilius instituendas subsidia esse posita reputaverit, ?state superiori novam analysin suscipiendam esse censuit; eamque mihi, ad Medevi vices Chirurgi, ejus auspicio, tunc gerenti, mandavit. Quam cura diligentiaque quanta maxima potuerim peractam, propter magnam ab experientia summi viri discrepantiam, eorum. qui his rebus student, judicio esse submittendam existimavi. Et cum etjam celebratum Loka fontem limumque, antea rite consummateque non examinatum, eadem hac pr?terita ?state, ab ejus curatore D:o Doct. etc. ASCHAN sollicitatus, adcurate sim perscrutatus, brevem ejus descriptionem, reservata in aliam occasionem copiosiori experimentorum expositione, adjungere, ob materi? similitudinem, institui.
Ex tribus fontibus, quibus jam uti licet, unus tantum, & is infimus, ante nostram ?tatem scaturivit. Olim quidem tres etjam numero fuerunt fontes; duo autem reliqui, quos Cel. BERGMAN R?dbrunn & Dahlbrunn appellat, jam ita cessaverunt, ut ne locum quidem ubi siti fuerint, reperire potuerim. At curante Cel. HEDIN alii duo nuper aperti sunt & ?diculis belle superstructis hoc anno consummatis, tecti; ut pauperibus usui essent, quibus antea circa horam tertiam matutinam surgendi, necessitas erat, ne ex unica scaturigine petita aqua opulentioribus ad horam sextam fontem adeuntibus deesset.
Vetus sive infimus fons.
Post h?c experimenta pr?cursoria, nostra in eo verfat, est opera, ut qu? in hac aqua soluta sint gasia fecernerentur. Quantum aqu? Cantharus unus capere potest in vas retortum vitreum instillabatur ejus magnitudinis, ut tertia pars vacua maneret: orificium subere obturabatur, per quod aptatus erat tubus vitreus; cui vesica arcte adligabatur. Tubus ad apparatum pneumaticium ducebat. Aqua, qua hunc appatatum impleveram, quartam hor? partem cocta erat, & jam intra temperaturam + 85? & 100?, igne subtus facto, servabatur. Supra enim in recipulo pneumatico olei stratum fluitabat, ne, experimento peracto, gas ab aqua refrigerata imbiberetur. Quamquam aqua, ut diximus, antea diu servisset, bull? tamen a?ris jam exinde per oleum adscendentes animadvertebantur, ex cucurbita non venientes. Gas, quod in apparatu pneumatico, postquam aqua in cucurbita hor? tres quartas partes servisset, receptum erat, minoris aliquanto voluminis fuit eo, quod supra aquam in cucurbita fuerat, utroque in eadem temperatura menso; ex quo sequitur, vapores aquosos non omnem ex superiori cucurbit? parte a?rem expulisse; quapropter hac methodo nihil certi de quantitate naturave gasium in aqua fontana solutorum eruere licet. Alia igitur utendum erat. Nec apparatum a Cel. BERGMAN comparare poteram. Hanc igitur, scopo, ut videtur, optime inservientem experiundi rationem inveni. Orificium lagen? vitre?, adcurate ejus capacitatem emensus, subere optimo obturabam, per quod tubus vitreus, ut in experimentis pneumaticis solet, curvatus ingerebatur ita, ut altera ejus extremitas ultra suber in lagena non exstaret. Et lagena & huic ita adjunctus tubus aqua examinanda implebantur, ne minima quidem a?ris atmosph?rici bulla observabili relicta. Lagena ad commissuram luto vesicaque rite munita, in balneo aren? ponebatur. Apparatu pneumatico eodem as supra utebar; sed jam aqua plus horam ante initium experimenti fervisser. . In ipso recipulo apparatus aqua, ut ante, oleo operiebatur. Huic methodo aliquis objicere forsitan posset, aquam fontanam in lagena calore valde dilatari ante quam gasia exinde abeant; ita partem expelli & amitti. Sed ubi h?c pars aqu? venerit in aquam bullientem apparatus pneumatici sub recipulum, gasia, quibus pr?gnans est, mox hujus calore in formam nativam restituta, effugere nequeunt. Postquam hor? dimidium aqua in lagena fervisset, summovebatur sensim ignis ad cautam refrigerationem. In temperatura +17? volumen gasium dimensum fuit 6,5 pollicum cubicorum decimalium pro quoque cantharo. Cel. BERGMAN 14 p. cub. ex. Cantharo accepit. H?c discrepantia experimentum pluries iterare jussit; idem autem semper fuit eventus, si aberrationem 1/2 vel 3/4 p. c. exceperis, tribuendam temperatur? , quam omnino ?qualem obtinere non poteram. Iuncturam autem nec rimis latentibus fefellisse, tum illius post singula experimenta sollicita exploratio demonstravit, cum regressus aqu? ex apparatu pneumatico in lagenam frigescentem.
Hoc loco & in sequentibas mensura coronata & accurate explorata utebar.
Unde autem oritur hujus aqu? gas hydrogenium sulphuratum? In quibusdam aquis non dubium est quin originem debeat sulphureto calcis, quod, dum ex aqua oxidatur, ideoque gas hydrogenium generat, illi sulphuris aliquid tradit; ipsum autem in sulphatem calcis transit, qui circum tales fontes, forma pulveris albi, se manifestat. In aqua Medeviensi sulphas quidem calcis adest, quem primo sulphuretum fuisse posse, deinde vero oxidatum, hoc gas, ut diximus, produxisse, haud quidem districte negaverim, vero tamen similius esse existimaverim, a stratis corporum organicorum putrefactorum vel putrescentium, per qu? vena transit, idem illud gas originem duxisse, quippe quod destructione animalium vegetabiliumque generari, ideoque ex stagnosis limosisque locis, pr?sertim commotione quadam facta, exhalari noverimus. Per hanc hypothesin explicatur etjam ortus gasis hydrogenii carbonati, quod in hoc & pluribus aliis Sveci? fontibus adesse, cum alia fere desint ipsius indicia, sapor peculiaris certe arguit; quamquam ejus quantitas, propter minorem in aqua solubilitatem longe minor sit, necesse est; nec determinari potest nisi combustione; quam experiri, defectus instrumentorum prohibuit.
Sales cum extracto conjunctos difficulter crystallisari, notisi mum est.
Sequens tabula exhiber, quantum ex meis quidem experimentis concludere licuit, quantitates corporum in quovis hujus aqu? cantharo solutorum; cui adjungitur tabula Cel. Prof. BERGMAN, loco supra citato allata.
Fons Medius
In ipso fere plano soli circumjacentis scatet; reliqui duo depressiores. Aqua per duo foramina crateris emittitur, ideoque fere semper turbida est. Temperatura variat. D 1 Junii erat in fundo +7?; in superficie 7,?5; in atmosph?ra 8? vel 9? D. 30 Julii in fundo 9,5 in superficie 10,? in atmosph?ra 19? vel 20?. Quantitas gasium per cantharum aqu? hujus fontis est 1 1/2 p. cub. major, quam reliquorum; odore hydrogenii sulph. fortiori & quadam virtute laxante pr?dita est. Ejus partes constitutiv? e?dem sunt, ac fontis supra descripti, excepto, quod minus ferri & carbonatis calcis habet, quod etjam quantitatem acidi carbonici minorem indicare videtur.
Fons supremus.
Situs hujus fontis editior est, quam ceterorum. Sapor veteris fontis sapori similis est. Reactio eadem. Temperatura variat. D. 1 Jun. erat in fundo + 6,?5; in superficie 7.? D. 30 Jul. in fundo + 8? in superficie 9.? Ferri quantitas eadem est ac in vetere fonte, sulphatis calcis major ; carbonatis calcis & magnesi? minor. Sales reliqui sunt iidem in omnibus his fontibus.
Limus Medeviensis.
Non admodum profunde sub ipsa soli superficie reperitur. Scripturam azotate plumbi factam afficit. Schidiis & aliis reliquiis vegetabilibus immixtus est. Ustione duas partes tertias ponderis perdit; residuum constat ex ferro, silice & sulphate calcis. Sulphatem ferri, ut limus Loka?nsis, non continet. Una ejus tertia pars est extractiva, & alkohole & aqua solubilis.
Fons Loka?nsis.
Ejus partes constitutivas eadem fere ratione, qua fontium Medeviensium, exploratas has sequentes reperi.
Limus Loka?nsis,
End of text.
Add to tbrJar First Page Next Page